Đơn vị hành chính sự nghiệp là các cơ doan và đơn vị hoạt động nhờ nguồn kinh phí do nguồn phí theo quy định và Nhà Nước, để thực hiện nhiệm vụ của Nhà Nước. Nội dung dưới đây, GCO mang đến cho quý bạn đọc hiểu hơn về đơn vị hành chính sự nghiệp là gì và chức năng đơn vị hành chính là gì nhé!
1. Sơ lược về đơn vị hành chính sự nghiệp là gì?
Đơn vị hành chính sự nghiệp là cách gọi phổ biến đối với các cơ quan hành chính và các đơn vị sự nghiệp. Đây là những đơn vị được Nhà nước thành lập để thực hiện các nhiệm vụ quản lý hành chính, bảo đảm an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế xã hội…Các đơn vị này được ngân sách cấp kinh phí và hoạt động theo nguyên tắc không bồi hoàn trực tiếp. Đơn vị hành chính sự nghiệp có nhiều loại, có chức năng, nhiệm vụ khác nhau, hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau và được chia thành hai nhóm: Các cơ quan hành chính và các đơn vị sự nghiệp.
Đơn vị hành chính sự nghiệp là gì?
Đơn vị hành chính sự nghiệp là các cơ quan, đơn vị hoạt động bằng nguồn kinh phí do ngân sách Nhà nước hoặc cấp trên cấp phát hoặc bằng các nguồn kinh phí khác như học phí, hội phí, kinh phí được tài trợ, các nguồn thu từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ để phục vụ các nhiệm vụ của Nhà nước, trong đó chủ yếu là các hoạt động chính trị xã hội. Các đơn vị hành chính sự nghiệp được trực thuộc các Bộ, Tổng cục, các cơ quan đoàn thể và các tổ chức xã hội do Trung ương và địa phương trực tiếp quản lý hoặc các đơn vị trực thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.
2. Đơn vị hành chính sự nghiệp có đặc điểm gì?
Đơn vị hành chính sự nghiệp có các đặc điểm như sau:
- Đơn vị hành chính sự nghiệp là đơn vị thụ hưởng nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước trên cơ sở các quy định pháp luật và theo nguyên tắc không hoàn lại trực tiếp.
- Đơn vị hành chính sự nghiệp sử dụng kinh phí cho các mục đích đã được hoạch định trước đó. Nghĩa là được cấp và chi tiêu theo từng mục đích chi tiêu cụ thể và được duyệt quyết toán chi ngân sách hàng năm.
- Đơn vị hành chính sự nghiệp có tổ chức kế toán mang tính công quyền rất cao, thể hiện qua các giai đoạn quyết toán ngân sách.
3. Các loại đơn vị hành chính sự nghiệp
Đơn vị hành chính sự nghiệp ở nước ta hiện tại bao gồm rất nhiều các đơn vị khác nhau, có thể phân loại dựa vào kinh phí, dựa vào ngân sách và theo cấp quản lý. Nhưng nhìn chung, đơn vị hành chính sự nghiệp được phân thành 02 loại chủ yếu theo khả năng tự đảm bảo kinh phí của các đơn vị hành chính sự nghiệp, bao gồm có: Đơn vị hành chính sự nghiệp thuần túy, Đơn vị hành chính sự nghiệp có nguồn thu. Trong đó, trường học là đơn vị tự đảm bảo một phần kinh phí hoạt động, viện nghiên cứu khoa học thì được đảm bảo 100% nguồn kinh phí hỗ trợ từ Nhà nước.
3.1 Đơn vị hành chính sự nghiệp nguồn ngân sách Nhà Nước
Đây là các cơ quan công quyền trong bộ máy nhà nước (hay nói cách khác là các đơn vị hành chính thực hiện chức năng quản lý nhà nước) được ngân sách nhà nước cấp 100% kinh phí như: Ủy ban nhân dân các cấp xã, huyện, tỉnh,…
Đơn vị hành chính sự nghiệp thuần túy
3.2 Đơn vị hành chính sự nghiệp có nguồn nhuận
Các đơn vị này vẫn có sự hỗ trợ từ kinh phí Nhà nước nhưng bên cạnh đó có những hoạt động tạo ra nguồn thu về cho chính đơn vị mình. Ví dụ như các đơn vị, cơ quan: trường học, bệnh viện, đơn vị sự nghiệp nghiên cứu khoa học.
Đơn vị hành chính sự nghiệp có nguồn nhuận như trường học, bệnh viện,…
4. Phân loại cấp quản lý đơn vị hành chính sự nghiệp
Phân theo cấp quản lý tài chính, các đơn vị hành chính sự nghiệp được chia thành 03 cấp, cụ thể như sau:
- Đơn vị hành chính dự toán cấp 01: đây là đơn vị được nhận trực tiếp ngân sách hoạt động từ Thủ tướng Chính phủ hoặc từ cấp UBND. Sau đó, đơn vị thực hiện phân bổ ngân sách và giao kế hoạch dự toán cho các đơn vị cấp dưới trực thuộc do mình quản lý.
- Đơn vị hành chính dự toán cấp 02: Đây là các đơn vị thuộc sự quản lý của các đơn vị cấp 01 và được cấp 01 giao cho dự toán ngân sách và thực hiện phân bổ lại cho các đơn vị hành chính dự toán cấp 03.
- Đơn vị hành chính dự toán cấp 03: là đơn vị trực tiếp sử dụng nguồn ngân sách, được đơn vị dự toán cấp 01 và cấp 02 giao và chịu trách nhiệm phần công việc cụ thể và thực hiện đúng nhiệm vụ được giao.
Đơn vị hành chính sự nghiệp chia thành 3 cấp bậc
5. Phân loại theo cấp ngân sách
Phân loại dựa theo cấp ngân sách, gồm có:
- Đơn vị cấp Trung ương (được sử dụng nguồn ngân sách từ Trung ương);
- Đơn vị cấp Tỉnh (Sử dụng ngân sách từ tỉnh);
- Đơn vị cấp huyện (Sử dụng ngân sách từ huyện).
6. Trách nghiệm của đơn vị hành chính sự nghiệp
Song hành cùng với sự phát triển của nền kinh tế thì các đơn vị hành chính sự nghiệp dưới sự quản lý của nhà nước cũng đã từng bước được kiện toàn, góp phần không nhỏ vào công cuộc đổi mới kinh tế – xã hội. Thực hiện được vai trò chủ đạo của mình, kinh tế nhà nước luôn cần được đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả. Để làm được điều đó, trước tiên cần phải làm tốt vai trò của từng bộ phận trong nền kinh tế nhà nước, trong đó phải kể đến các đơn vị hành chính sự nghiệp.